Nauczenie dziecka jazdy na rolkach może być nie tylko doskonałą zabawą, ale także świetnym sposobem na rozwijanie zdolności motorycznych, wytrzymałości i równowagi. W niniejszym artykule przedstawiamy wskazówki i porady, które pomogą Wam w tym procesie.
Nie od dziś wiadomo, że jazda na rowerze to jedna z najciekawszych form aktywności fizycznej. Wycieczki na jednośladzie to także doskonały sposób na spędzanie czasu ze swoimi pociechami. Jednak, żeby do tego doszło, trzeba wiedzieć, jak nauczyć dziecko jazdy na rowerze. Mamy dla Was kilka sprawdzonych rad!
Jazda na rolkach to świetna zabawa dla dzieci. To sport wszechstronnie rozwijający motorykę dziecka, angażując symetrycznie obie strony ciała. Aby Twoje dziecko polubiło jazdę na rolkach, warto zapoznać się z kilkoma złotymi zasadami. Sprawdź, od czego zacząć naukę i jak prawidłowo stawiać pierwsze kroki.
Rolek - podstawowe triki można wykonywać na zwykłych rolkach fintessowych. Rolki do slalomu charakteryzują się przede wszystkim sztywną konstrukcją, mocnym trzymanie stawu skokowego oraz krótką i sztywną szyną ułatwiającą skręcanie.
W czasie godziny aktywnej jazdy na rolkach możesz spalić od 400 do 700 kalorii, podobnie jak w przypadku joggingu, który jest tak chętnie polecany osobom pragnącym schudnąć. Warto zauważyć, że jazda na rolkach nie obciąża stawów, a jednocześnie wzmacnia mięśnie nóg, pośladków oraz brzucha.
1. Buty powinny być "w sam raz", zarówno jeśli chodzi o długość, jak i szerokość. Z oczywistych względów nie mogą być za krótkie lub za wąskie. Nie powinny być też za długie lub
Nauka jazdy na rowerze może być wspaniałą okazją do spędzenia czasu z dzieckiem i wzmacniania więzi. Pamiętaj jednak o bezpieczeństwie i dostosuj tempo nauki do możliwości i gotowości dziecka. To wszystko na temat nauki jazdy na rowerze! Zobacz także: Od kiedy dziecko może jeździć na podstawce; Jak nauczyć się jeździć na rolkach
Czy prowadzicie zajęcia nauki jazdy na rolkach i łyżwach dla dorosłych? Tak prowadzimy. Nigdy nie jeździłem na rolkach a mam już 30,40,50, 60 lat, czy w Waszej szkółce mogę się nauczyć? Tak prowadzimy zajęcia dla dorosłych, którzy nigdy wcześniej nie jeździli na rolkach lub łyżwach i potrafimy takie osoby nauczyć jeździć.
Niekiedy nauka jazdy rowerem dziecka trwa kilka godzin czy dni, ale czasem pociechy potrzebują do tego więcej czasu, zachęty i doceniania za najmniejsze sukcesy. Ważne, aby maluch sam tego chciał i uczył się wtedy, kiedy ma na to ochotę. Ćwiczenia najlepiej jest prowadzić na świeżym powietrzu w ciepły, słoneczny dzień.
5. Wchodzenie w zakręt, czyli skręcanie na rolkach. Aby skręcić, dziecko musi się pochylić się w stronę w którą planuje jechać dalej. Można także po prostu odepchnąć się przeciwległa stopą w danym kierunku. Jak widzisz, wystarczy zastosować się do tych kilku wskazówek, aby nauczyć dziecko podstaw jazdy na rolkach.
1u83uBy. Pięknie kształtuje sylwetkę, wyrabia kondycję, a jednocześnie sprawia, że chudniemy – jazda na rolkach może przynieść mnóstwo korzyści. Warto jednak pamiętać, że należy ów sport uprawiać regularnie, jeśli chce się osiągnąć pożądane efekty. Jak wyglądają podstawy jazdy na rolkach? I o czym należy pamiętać, zakładając je na nogi?Efekty jazdy na rolkach mogą przerosnąć twoje najśmielsze oczekiwania. Ów sport wspaniale wpływa na ciało i na umysł, poprawiając samopoczucie i obniżając poziom stresu. Zanim nauczysz się jednak prawidłowej postawy i – co za tym idzie – osiągniesz płynność jazdy, prawdopodobnie minie trochę czasu. Sprawdź, jak wygląda nauka jazdy na rolkach od podstaw . Co daje jazda na rolkach?Poniżej podajemy kilka najistotniejszych efektów jazdy na na rolkach wpływa na odchudzanie. Nie ma wątpliwości, że najbardziej widocznym efektem jazdy na rolkach jest spalanie tkanki tłuszczowej. Jeśli zależy ci przede wszystkim na odchudzaniu, rolki mogą zastąpić nawet codzienny jogging, nie obciążając jednocześnie kręgosłupa tak, jak bieganie. Godzina jazdy na rolkach doprowadza do spalenia 700 kcal, wystarczy więc regularny trening dwa lub trzy razy w tygodniu, aby szybko zauważyć efekty. Podczas jazdy na rolkach istotne jest jednak to, aby utrzymywać tętno na podobnym poziomie – musi być ono na tyle wysokie, aby odczuwać zmęczenie, jednak nie może być zbyt wysokie – wówczas bowiem tłuszcz nie będzie spalał się efektywnie. Powinno wynosić ono około 130 uderzeń na jazdy na rolkach kształtują się mięśnie ud i pośladków. Dzięki temu, że podczas uprawiania tego sportu działają wszystkie najważniejsze grupy mięśniowe, pośladki nabierają jędrności i wyraźnie się zaokrąglają, a cellulit staje się coraz mniej widoczny. Jednocześnie sport pomaga wysmuklić łydki i uda. Jazda na rolkach wzmacnia także mięśnie grzbietu i brzucha oraz wpływa na prawidłową postawę to zdrowie Korfball – koedukacyjna dyscyplina sportuDzień Dobry TVNJazda na rolkach – zalety związane z kondycją i dotlenieniem. Jazda na rolkach, jako jeden ze sportów aerobowych, pozytywnie wpływa na serce i cały układ krążenia. Wzmocnione, silne serce lepiej pompuje krew, szybciej dostarczając tlen do komórek organizmu, przez co człowiek ma więcej siły i wolniej się męczy. Jednocześnie uprawiając sport na świeżym powietrzu można lepiej się dotlenić niż w przypadku ćwiczeń w pomieszczeniach na rolkach dla początkujących. O czym należy pamiętać?Zanim rozpoczniesz naukę jazdy na rolkach, pamiętaj o zaopatrzeniu się w odpowiednie ochraniacze. Powinno założyć się je na kolana, łokcie, nadgarstki oraz głowę. Pierwsze treningi powinny odbywać się w bezpiecznym miejscu, z dala od samochodów. Jeśli masz taką możliwość, poproś jedną osobę, aby towarzyszyła ci podczas treningu. Najlepiej, aby ta osoba sama potrafiła jeździć na rolkach, jednak – w gruncie rzeczy – nie musi ona znać wszystkich technik jazdy: chodzi o to, aby w razie potrzeby ktoś mógł ci na rolkach – podstawyNauka jazdy na rolkach polega na nauczeniu się odpowiednich postaw podczas wykonywania poszczególnych czynności. Aby rozpocząć jazdę, po włożeniu rolek rozstaw je w kształcie litery „V” – tak, aby pięty były blisko siebie, a palce – daleko. Następnie lekko zegnij kolana. Postaraj się utrzymać równowagę, a następnie skieruj jedną rolkę do przodu, odpychając się jednocześnie drugą. Następnie oderwij drugą nogę od podłoża i również skieruj ją do przodu, tym razem odpychając się rolką po przeciwnej stronie. Pamiętaj, żeby nie stawiać małych kroczków i żeby układać nogi przez cały czas w kształt litery "V".Jazda na rolkach – hamowaniePrawidłowa jazda na rolkach polega również na umiejętnym zatrzymywaniu się. Aby to zrobić, należy zbliżyć rolki do siebie, lekko ugiąć kolana i przenieść ciężar ciała trochę w dół – dzięki temu zmniejszysz prędkość jazdy. Z tyłu jednej rolki jest umocowany hamulec, z którego możesz skorzystać, jeżeli chcesz zakończyć jazdę szybciej. W takich sytuacjach możesz przenieść stopę z hamulcem do przodu i delikatnie ugiąć kolana, aby wbił się on w z uzyskiwaniem wprawy, twoja technika jazdy na rolkach będzie coraz bardziej zaawansowana, dzięki czemu nauczysz się hamować bardziej profesjonalnie: istnieją bowiem aż 4 techniki hamowania. Dalsza nauka jazdy na rolkach obejmuje również umiejętności omijania drobnych przeszkód oraz bezpiecznego także:Autor:Adrian Adamczyk Źródło zdjęcia głównego: krisanapong detraphiphat/Getty Images
Kto się nie przewróci, ten się nie nauczy – o tym powiedzeniu trzeba pamiętać ucząc swoje dziecko jazdy na rolkach. Dokładając starań, aby upadki były bezpieczne i bezbolesne, omówimy poniższe tematy: W jakim wieku dziecko może rozpocząć naukę jazdy na rolkach?Jakie rolki kupić dla dziecka?W jaki sprzęt ochronny warto się wyposażyć?Jakie są możliwości nauki jazdy na rolkach dla dzieci?Zaproponujemy pierwsze ćwiczenia na rolkach dla dziecka, które będziesz mógł z nim wykonać w korzyści płynące z uprawiania jazdy na rolkach przez Twoje dziecko. Czy Twoje dziecko jest już gotowe do postawienia pierwszych kroków w jeździe na rolkach? Naukę jazdy na rolkach dziecko może rozpocząć już w wieku 4-5 lat. Każdy młody człowiek rozwija się inaczej, dlatego to umowny okres. Niektóre dzieci będą mogły postawić swoje pierwsze kroki na rolkach trochę wcześniej, inne trochę później. Jeśli twoje dziecko swobodnie biega, skacze, zachowuje równowagę i przy tym wykazuje dużą chęć ruchu, śmiało możecie zaczynać waszą przygodę z rolkami. Ten sport doskonale rozwija motorykę dużą i koordynację dwóch stron ciała. Dlatego jest dobrym ćwiczeniem dla dzieci, które mają w tych obszarach pewne trudności. Sprzęt do jazdy na rolkach dla dzieci W trosce o bezpieczeństwo Twojego dziecka, warto zadbać o dobry sprzęt. Do rozpoczęcia nauki jazdy na rolkach będziecie potrzebować: rolek, kasku oraz kompletu ochraniaczy na nadgarstki, łokcie i kolana. Jeśli nie chcesz bawić się w półśrodki, ale zastanawiasz się, czy Twojemu dziecku spodoba się jazda na rolkach, oraz czy warto od razu wydawać pieniądze na dobrej klasy ekwipunek, najlepiej skorzystać ze sprzętu z wypożyczalni. To rozwiązanie ma także tę zaletę, że często istnieje możliwość wypróbowania więcej, niż jednego modelu rolek. Dzięki temu można się dowiedzieć, jakie rolki będą lepiej pasować przed zakupem. Jeżeli Twoje dziecko polubi jazdę na rolkach i postanowicie kupić własny sprzęt, mamy dla Was dobrą wiadomość. Rolki dla dzieci są regulowane. Najczęściej obejmują cztery rozmiary np. 29-32, 33-36, 37-40 jest więc spora szansa, że posłużą Waszemu dziecku przez kilka lat. Dobrej jakości sprzęt ułatwia utrzymywanie prawidłowej pozycji do jazdy na rolkach i niweluje ryzyko krzywienia nóg w kostkach. To bardzo ważne nie tylko ze względu na samą jazdę, zużycie sprzętu, ale co najważniejsze – zdrowia naszych pociech. Na co zwrócić uwagę wybierając rolki i akcesoria dla dziecka? Rolki: Konieczny jest sztywny w cholewce, dobrze trzymający staw skokowy but. To bardzo ważne, aby dziecko utrzymywało nogi równo i nie krzywiło ich w kostkach ani do środka, ani na zewnątrz. Dobrej jakości sprzęt zapewni Twojemu dziecku utrzymywanie prawidłowej pozycji do jazdy. Sprawdzonym modelem są rolki dla dzieci Powerslide Stargaze. Dostępne są w dwóch wersjach kolorystycznych czarno-niebieskim i różowym. Istnieje także ich bardziej zaawansowany wariant oparty o tę samą konstrukcję buta – Powerslide kółek w jednej linii. Na rynku można znaleźć sporo wyrobów „rolkopodobnych”, w których kółka ustawione są w dziwny sposób. Np. jedno kółko z przodu, dwa równolegle do siebie z tyłu lub dwa małe kółka z przodu, dwa większe kółka z tyłu. Takich „rolek” nie znajdziemy w specjalistycznych sklepach. Dlatego ich obecność w ofercie danego sprzedawcy jest czerwoną flagą, że raczej nie ma co liczyć na fachową obsługę. Z pozoru może się wydawać, że np. dwa kółka ustawione do siebie równolegle z tyłu będą działać jak we wrotkach, czyli dawać większą stabilność na boki. Nic bardziej mylnego – jedyny efekt na jazdę będzie negatywny, uniemożliwiając skręcanie. Nie mają one bowiem osi na wychylnym zawieszeniu (trucków) jak wrotki – a co za tym idzie, koła zamontowane są „na sztywno”. Dziecko nie nauczy się w czymś takim jeździć na rolkach. Koła muszą być w jednej linii, w tym samym rozmiarze. Konieczne są kółka z poliuretanu, potoczne nazywane kauczukowymi – w większości rolek to już standard. Niestety, w bardzo tanich i niskiej jakości rolkach zdarzają się kółka plastikowe. Mają mniejszą przyczepność, toczą się dużo gorzej, przenoszą dużo więcej wibracji, a na niektórych nawierzchniach ślizgają się. Jednak będąc szczerym – jeżeli rolki mają plastikowe kółka, to najprawdopodobniej będzie to najmniejszy problem z nimi. Rolek z plastikowymi kółkami nie znajdziemy w sklepach specjalistycznych. Sprzęt ochronny Każde dziecko powinno zaczynać naukę jazdy rolkach w kasku i ochraniaczach, ze względu na spore ryzyko upadków w początkowej jej fazie. Na rynku dostępnych jest wiele zestawów ochraniaczy 3w1, czyli komplet osłon na nadgarstki, łokcie, kolana. Najważniejsze jest aby były one zgodne z normą EN 14120:2003+A1:2007, ponieważ gwarantuje to odpowiedni poziom ochrony i bezpieczeństwa użytkowania. Podobnie rzecz ma się z kaskami. W praktyce, można stosować dowolny kask przeznaczony do sportów wrotkarskich i zgodny z normą EN 1078:2012. Warto jednak zainwestować w taki, który posiada pełną osłonę w części potylicznej. Dzieci mają nieco inny środek ciężkości niż dorośli, ze względu na to, że ich głowa jest większa w stosunku do reszty ciała. To zwiększa ryzyko upadków w tył. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o tym, na co należy zwrócić uwagę kupując kask na rolki, przeczytaj artykuł na ten temat. Cały niezbędny ekwipunek – zarówno rolki, jak i kaski oraz ochraniacze, a nawet pomocne w nauce manewrów kubeczki do slalomu, znajdziecie w naszym sklepie partnerskim Bladeville. To biznes prowadzony przez rolkarzy, dla rolkarzy – macie gwarancję, że nie natkniecie się tam na kiepskiej jakości sprzęt. Od czego zacząć naukę jazdy na rolkach u dzieci? Masz do wyboru trzy opcje nauki jazdy na rolkach dla dziecka: nauka w szkółce rolkowejindywidualna nauka jazdy na rolkach z instruktoremsamodzielna nauka z rodzicem w domu lub na podwórku Każda z opcji ma swoje plusy i minusy. Krótko omówimy je poniżej. Zajęcia w szkółce rolkowej są bardzo atrakcyjną formą nauki jazdy. W grupie dzieci nawzajem się mobilizują oraz uczą się od siebie, dzięki czemu postępy w rozwijaniu umiejętności przychodzą im szybciej. Ponadto, jest to dla nich okazja do nawiązania nowych przyjaźni. Jako że jesteśmy związani z największą, ogólnopolską siecią szkółek rolkowych, czyli I Love Rolki, gorąco zapraszamy na zajęcia do nich. Szkółki zrzeszone w projekcie stawiają mocny nacisk na naukę poprzez zabawę. To sprawia, że dzieci z wielką przyjemnością przychodzą na zajęcia. Indywidualna nauka jazdy na rolkach pod okiem wykwalifikowanego instruktora to gwarancja prawidłowych nawyków oraz możliwość dopasowania dogodnego miejsca i terminu zajęć. To świetna opcja zwłaszcza dla tych dzieci, które z różnych przyczyn potrzebują bardziej indywidualnego podejścia i własnego tempa nauki lub nie czują się komfortowo w dużej grupie. Samodzielna nauka z rodzicem jest świetną opcją na wspólne spędzenie czasu i daje ogromną satysfakcję. Najlepiej, jeżeli rodzic już sam ma opanowane podstawy jazdy i jeździ na rolkach razem z dzieckiem. Instruowanie dziecka „na sucho” jest dużo trudniejsze, bo większość rzeczy dużo łatwiej pokazać, niż wytłumaczyć. Jeżeli chcecie podciągnąć swoje umiejętności i przy okazji nabrać wiedzy potrzebnej do pokazania dziecku elementów jazdy na rolkach, polecamy zapoznanie się z materiałami zgromadzonymi na naszej stronie. Zanim wyruszycie wspólnie na betonowy plac, naukę jazdy na rolkach możesz rozpocząć z dzieckiem w domu na dywanie. Może to być również mata lub kawałek trawnika na podwórku. Dzięki temu dziecko oswoi się z rolkami na podłożu, które da mu lepszą stabilność. Pamiętajcie – nauka jazdy na rolkach powinna być dla dzieci przede wszystkim frajdą. Należy dać im czas na rozwój umiejętności we własnym tempie i motywować, a nie strofować. Jeżeli chcecie dowiedzieć się więcej, zachęcamy do przeczytania artykułu „Nauka jazdy na rolkach dla dzieci w 6 krokach”. Autorką powyższego tekstu jest Natalia Rutkowska – licencjonowana instruktorka jazdy na rolkach, prowadząca toruńską szkółkę Ice’n’Roll.
Opis zajęć Zajęcia nauki i doskonalenia jazdy na rolkach dedykowane są dzieciom od 5 roku życia oraz dorosłym na każdym etapie zaawansowania. Podczas zajęć uczymy od podstaw, szlifujemy zdobyte dotąd umiejętności oraz przekazujemy pasję i dobrą energię naszym podopiecznym ćwiczącym w poziomowanych grupach. Zajęcia prowadzone są przez wykwalifikowanych instruktorów z wyjątkowym podejściem. Lekcje odbywają się w grupach dostosowanych do predyspozycji uczestników, tak aby każdy rolkarz mógł szkolić się na odpowiednim poziomie i czerpał z zajęć jak najwięcej satysfakcji, przyjemności i zabawy. Dzieci Poziom Podstawowy Nauka jazdy na rolkach od podstaw. Zajęcia prowadzone są w formie zabawy. Przy nauce od podstaw zależy nam szczególnie na tym, aby przekazać dzieciom rolkowego bakcyla i nauczyć bezpiecznego poruszania się, pracy nad równowagą i postawą. Zaczynamy od elementów takich jak: Umiejętność bezpiecznego upadania, wstawania i amortyzacji Przyjmowanie prawidłowej postawy Chodzenie na rolkach Praca nad równowagą Skręcanie i hamowanie Płynna jazda w przód Zmiany kierunku jazdy Kontrolowanie prędkości Dzieci Poziom Zaawansowany Kontynuacja nauki jazdy na rolkach dla dzieci, które opanowały podstawy takie jak płynna jazda przodem, kontrolowanie zmian kierunków i prędkości jazdy oraz elementy koordynacyjne. To doskonałe zajęcia dla dzieci chcących rozwijać swoje umiejętności jazdy na rolkach. Wprowadzamy i ćwiczymy elementy takie jak: Jazda przodem i tyłem Doskonalenie skrętów przodem i tyłem Jazda na jednej nodze Zaawansowane ćwiczenia koordynacyjne takie jak podskoki i przysiady Przeskoki przez przeszkody i tricki slalomowe Przeplatanka przodem i tyłem Przejścia z jazdy przodem do jazdy tyłem Ćwiczenia na schodach Dorośli poziom podstawowy Zajęcia w grupie dla dorosłych od podstaw polecamy Wszystkim, którzy chcą rozpocząć swoją przygodę z jazdą na rolkach, nabrać pewności w jeździe oraz nabyć podstawowe umiejętności. Naszym celem jest prowadzenia uczestnika w taki sposób, aby czuł swobodę i przyjemność z jazdy. Naukę rozpoczynamy następujących elementów: Przyjmowanie prawidłowej postawy Umiejętność bezpiecznego upadania i amortyzacji Umiejętność bezpiecznego wstawania Praca nad równowagą Skręcanie i hamowanie Płynna jazda w przód Zmiany kierunku jazdy Chodzenie po schodach Dorośli poziom zaawansowany Grupa zaawansowana dedykowana dorosłym, którzy chcą doskonalić swoje umiejętności w jeździe. Zajęcia polecamy Wszystkim, którzy pewnie czują się na rolkach, mają opanowane podstawy oraz chcieliby szlifować zdobyte dotąd umiejętności. Wprowadzamy i ćwiczymy elementy takie jak: Zaawansowana jazda przodem i tyłem Doskonalenie skrętów przodem i tyłem Płynne przejście z jazdy przodem do jazdy tyłem Zaawansowane ćwiczenia koordynacyjne takie skoki z obrotami Przeskoki przez przeszkody i tricki slalomowe Przeplatanka przodem i tyłem Przejścia z jazdy przodem do jazdy tyłem Elementy jazdy szybkiej Dlaczego warto? Umiejętność jazdy na rolkach niesie ze sobą wiele korzyści takich jak: Poprawa koordynacji ruchowej: Podczas jazdy na rolkach znacząco angażowany jest zmysł równowagi, balansu oraz mięśnie głębokie. Ćwiczenie tych elementów ma korzystny wpływ na codzienną postawę oraz świadomość ciała. Poprawa samopoczucia: Aktywność ruchowa zwiększa produkcje endorfin (hormonów szczęścia) dzięki czemu wpływa na poprawę samopoczucia, kondycji psychicznej oraz redukuje poziom stresu w organizmie. Aktywność bez znacznego obciążania stawów: Jeżdżenie na rolkach w porównaniu do biegania znacznie mniej obciąża aparat ruchu Korzystny wpływ na rozwój aparatu ruchu: Podczas jazdy angażowane jest wiele grup mięśniowych. To aktywność połączona ze świetną zabawą! Zajęcia grupowe Zajęcia grupowe prowadzone są na każdym poziomie zaawansowania w opisanych na harmonogramie grupach wiekowych. Przedział wiekowy oraz poziom grupy dobierane są tak, aby każdy uczestnik zajęć czuł się komfortowo, swobodnie oraz miał możliwość nauki na własnym poziomie. Zajęcia dostosowane są do predyspozycji uczestników. Czas trwania zajęć: 45 min Miejsce: Tauron Arena Kraków / Park Lotników (Zajęcia na świeżym powietrzu) Cena: 35 zł / zajęcia grupowe Terminy: Harmonogram zajęć znajdziecie poniżej 😉 Zajęcia indywidualne Zajęcia indywidualne polecamy Wszystkim, którzy chcieliby uczyć się lub szlifować nabyte dotąd umiejętności w pełni zindywidualizowanym toku. Lekcja indywidualna ukierunkowana jest na pełną indywidualizację zajęć według predyspozycji uczestnika. Polecamy ją również osobom, które wolą rozpocząć naukę w indywidualnym rytmie lub chcą popracować nad konkretnym elementem technicznym. Czas trwania zajęć: 45 min Miejsce: Tauron Arena Kraków / Park Lotników (Zajęcia na świeżym powietrzu) Cena: 100 zł zajęcia indywidualne / 120 zł lekcja dwuosobowa Terminy: Napisz na @ i zarezerwuj miejsce na zajęcia indywidualne Zajęcia na świeżym powietrzu Zajęcia nauki i doskonalenia jazdy na rolkach prowadzone są na świeżym powietrzu. W przypadku niepogody zawsze znajdziemy dla Państwa alternatywę oraz poinformujemy o niej mailowo. Jazda na świeżym powietrzu daje dzieciom ogrom możliwości, dzięki temu dziecięce organizmy będą lepiej dotlenione, poziom endorfin wzrośnie oraz będą miały możliwość spotkania się w grupie rówieśników. Wyposażenie uczestników Rolki Kask Ochraniacze na kolana, łokcie oraz nadgarstki HARMONOGRAM / SIERPIEŃ